Posttraumatische dystrofie in de voet: Symptomen, oorzaken en behandeling

Posttraumatische dystrofie van de voet, tegenwoordig vaak aangeduid als Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS), is een complexe en vaak invaliderende aandoening die kan optreden na een letsel of operatie. Ondanks intensief onderzoek is de exacte oorzaak nog niet volledig bekend. Wel is duidelijk dat een verstoorde reactie van het zenuwstelsel en het immuunsysteem een centrale rol speelt in het ontstaan van deze aandoening.

Veelvoorkomende klachten posttraumatische dystrofie

CRPS kan zich na relatief klein letsel ontwikkelen, zoals een verstuiking of na een operatie zoals een knie-ingreep, waarbij de voet alsnog getroffen kan worden. De symptomen zijn divers en variëren sterk per patiënt. Veelvoorkomende klachten zijn hevige pijn die niet in verhouding staat tot het oorspronkelijke letsel, zwelling, veranderingen in huidskleur en temperatuur, overmatige transpiratie, en soms ook een versnelde groei van haren en nagels op de aangedane voet. Naarmate de aandoening vordert, kan stijfheid optreden en kan het functioneren van de voet ernstig beperkt raken.

Posttraumatische dystrofie komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen

De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en treft vooral mensen tussen de 45 en 70 jaar. Jaarlijks krijgen in Nederland duizenden mensen te maken met posttraumatische dystrofie. Hoewel CRPS vaker voorkomt in de armen, is ook de voet een regelmatig aangedaan gebied, vooral na trauma of chirurgische ingrepen.

Behandeling CRPS

De behandeling van dystrofie vereist een multidisciplinaire aanpak. Omdat er geen standaardbehandeling is die bij iedere patiënt werkt, wordt de therapie afgestemd op de individuele klachten en behoeften. Pijnstilling speelt een belangrijke rol, waarbij middelen zoals paracetamol, ontstekingsremmers en soms anti-epileptica of antidepressiva worden ingezet om zenuwpijn te verminderen. In sommige gevallen worden specifieke middelen zoals N-Acetylcysteïne of DMSO-zalf gebruikt om ontstekingen te remmen en de zuurstofvoorziening te verbeteren.

Naast medicatie zijn fysiotherapie en ergotherapie essentieel. In de vroege fase ligt de nadruk op voorzichtig bewegen binnen de pijngrens om verstijving te voorkomen. Naarmate het herstel vordert, wordt het belangrijk om ook buiten de pijngrens te oefenen om de functie van de voet terug te winnen. Ergotherapie kan ondersteuning bieden in het aanleren van nieuwe vaardigheden om dagelijkse activiteiten ondanks de beperkingen voort te zetten.

Psychologische begeleiding kan eveneens belangrijk zijn, zeker als angst om te bewegen (bewegingsangst) een rol gaat spelen. Cognitieve gedragstherapie kan helpen om deze angst te verminderen en zo herstel te bevorderen. Voor patiënten waarbij de klachten hardnekkig blijven bestaan, kunnen revalidatieprogramma’s in pijn- of revalidatiecentra uitkomst bieden.

Vroegtijdig beginnen met behandeling PD

Het is van groot belang om posttraumatische dystrofie vroegtijdig te herkennen en te behandelen. Een snelle start met de juiste therapie kan de ernst van de klachten beperken en het risico op blijvende invaliditeit verkleinen. Bij vermoeden van dystrofie is het raadzaam om direct medische hulp in te schakelen, zodat een behandeltraject kan worden gestart dat gericht is op pijnvermindering, functieherstel en verbetering van de levenskwaliteit.